เครื่องถ้วย
เครื่องปั้นดินเผาเคลือบตรงกับภาษาอังกฤษว่า เซรามิกส์(Ceramics) ซึ่งมาจากภาษากรีกโบราณว่า เครามอส(Keramos) แปลว่า สิ่งที่ถูกเผา เครื่องถ้วยยังมีความหมายรวมไปถึงภาชนะอื่นๆ เช่น เครื่องแก้วเครื่องปูน เป็นต้น สำหรับเครื่องถ้วยหรือเครื่องปั้นดินเผาเคลือบนั้นมีลักษณะเนื้อดินอยู่ ๒ ชนิด คือ เนื้อดินสโตนแวร์ และเนื้อดินพอร์ซเลนหรือมักเรียกว่าเนื้อกระเบื้อง
๑). เครื่องถ้วยเนื้อดินชนิดสโตนแวร์ หมายถึง เครื่องถ้วยที่เผาถึงจุดสุกตัว (vitreous ware)ในอุณหภูมิสูง ๑๑๙๐-๑๓๙๐ องศาเซลเซียส ผลิตภัณฑ์ ประเภทนี้มีเนื้อหยาบ แน่น ทึบแสง และมีความแข็งแกร่งมาก น้ำและของเหลวไม่สามารถไหลซึมผ่านได้
วัตถุดิบที่ใช้ต้องมีความทนไฟสูง และมีความเหนียวแข็งแกร่ง เครื่องถ้วยเนื้อดินแกร่งสโตนแวร์นิยมทำภาชนะใส่อาหาร เช่น จาน ชามถ้วยชากาแฟ เหยือกน้ำ แจกัน
และยังนิยมทำภาชนะบรรจุเช่น ไห
๒). เครื่องถ้วยเนื้อดินชนิดพอร์ซเลน หรือเนื้อกระเบื้อง เป็นเครื่องถ้วยที่ต้องเตรียมดินขึ้นเป็นพิเศษ เนื้อดินเมื่อเผาสุกตัวจะมีสีขาวและโปร่งแสง ส่วนผสมของเนื้อดินประกอบด้วยหินควอตซ์ (หินฟันม้า) ดินเคโอลินดินเหนียวขาว เมื่อนำไปเผาไฟแล้วเนื้อดินละเอียด แข็งแกร่ง และเนื้อบาง เนื่องจากเนื้อดินประเภทพอร์ซเลนมีความเหนียวน้อยจึงนำไปขึ้นรูปด้วยวิธีหล่อและวิธีขึ้นรูปแบบใบมีดเป็นส่วนใหญ่
ประเภทของเครื่องถ้วย
เครื่องถ้วยส่วนใหญ่ ได้แก่ ภาชนะเครื่องใช้ อาทิ ถ้วยชาม โถ จาน แจกัน กระปุกขวด โคม ตลับ เป็นต้น
ซึ่งสามารถแยกประเภทได้อย่างกว้าง
๑).ประเภทถ้วยชาม มีแบบ รูปร่าง และขนาดต่างๆ ทั้งเคลือบสีเดียวและเคลือบหลายสีมีเนื้อดินทั้งแบบสโตนแวร์และพอร์ซเลน เพิ่มการตกแต่งเขียนลายใต้เคลือบและเขียนลายบนเคลือบ
๒). ประเภทเครื่องประดับตกแต่ง เช่น แจกันรูปปั้น โคมไฟ
๓). ประเภทเครื่องสุขภัณฑ์ ได้แก่ อ่างล้างหน้า เหยือกน้ำ
การผลิตเครื่องถ้วย
กรรมวิธีผลิตหรือการขึ้นรูปเครื่องถ้วย
อุปกรณ์และเครื่องมือต่างๆ ที่ช่วยในการผลิต วิธีที่นิยมในการผลิตมีวิธีขึ้นรูปทรงต่างๆและวิธีหล่อ
วิธีขึ้นรูปทรงต่างๆ เป็นการขึ้นรูปโดยวิธีใช้มือ ซึ่งเป็นที่นิยมใช้กันมาก มีหลายวิธี เป็นต้นว่า การขึ้นรูปแบบอิสระ การขึ้นรูปแบบแผ่นการขึ้นรูปแบบขด การขึ้นรูปแบบแป้นหมุน การขึ้นรูปแบบใบมีด และการขึ้นรูปแบบใช้พิมพ์กด
พัฒนาการของเครื่องถ้วย
เกิดขึ้นจากความจำเป็นของมนุษย์ที่ต้องการภาชนะใส่อาหาร น้ำ และเครื่องใช้จำเป็นอื่นๆ ต่อมาเมื่อมนุษย์มีความเจริญขึ้นก็ได้พัฒนาเครื่องถ้วยให้มีรูปแบบและคุณภาพดีขึ้นตามลำดับ และนำมาใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวันได้อย่างกว้างขวาง
อ้างอิง
http://guru.sanook.com/